<- Terug


BassBlog #33 "Voelen man, je moet het voelen !!!" riep 'ie nog...


Je kent het wels, het probleem dat elke keer wanneer je je bas pakt je dezelfde riedel speelt, en ook in je band komt er niet veel anders uit dan diezelfde grondtoon een paar keer willekeurig te herhalen, of die ene riedel of variant op de grondtoon te spelen die je kent... Wil je daar vanaf komen dan zul je bewust aan de slag moeten gaan om je mogelijkheden te ontwikkelen en uit te breiden. En kom nu als docent niet aan met als uitleg ‘dat je muziek moet voelen en dat je alles op je gevoel moet doen.’ Ik ben het daar absoluut wel mee eens, maar je zult toch echt eerst die energiebanen aan moeten leggen in het brein en/of moeten activeren. Want niet iedereen heeft die. Dat niet iedereen dat doorheeft blijkt wel uit sommige reacties die ik krijg: ‘Voelen man, je moet het voelen !!!’. Mooi gezegd, maar hoe dan? Ik nam de som op de proef (of de proef op de som, haha, nu ben je in verwarring hè) en ik heb dus het advies van deze ‘muziek-docenten’ en ‘mede-muzikanten’ die altijd aankomen met dat je ‘muziek alleen moet voelen’ eens goed ter harte genomen, en voila, een nieuwe student op zijn eerste basles een bas omgehangen en vertelt ‘Zo, spelen, toe maar...’. De arme student keek mij wat vreemd aan en vroeg ‘Maar wat dan?’ Ik zeg -‘Nou gewoon, dat wat je voelt’. Volgens de critici/internet/beter-wetende docenten, mag je namelijk niets uitleggen, maar moet het gaan om ‘enkel en alleen op je gevoel spelen’. (Ik stel voor dat we dit ook gaan invoeren bij rijles, niks uitleggen maar hop, achter het stuur en deelnemen aan het verkeer op je gevoel..). 

Er kwam niet zoveel uit de bas of bassist in spé. Jammer, maar volgens de levenswijsheids-heren moet je het toch echt op die manier doen dus ik riep wat harder ‘Spelen!.. Kom op!’. Helaas, het gezicht betrok nog verder en er kwam niet veel uit. ‘Nou ja zeg, is er iets mis met je gevoel?’ vroeg ik en hoppa ‘SPEE-LE-HEN!!’ riep ik nog harder, om zo toch maar het spelen op het gevoel goed te motiveren. Noppes, er kwam niets. Das dan toch raar... zouden al die mensen die het zo goed weten met ‘enkel spelen op je gevoel’ het dan mis hebben? Kan ik me niet voorstellen, deze personen waren zo resoluut en onderschat (zatte) barpraat nooit, dus hop, de lijfstraf er maar eens bijgehaald in het kader van ‘wie niet luisteren wil moet maar voelen’. Dus ik, niet al te flauw, een schaar gepakt en het elektriciteit snoer van de staande lamp doorgeknipt en –hoppa- zo op het bezwete voorhoofd van de student geduwd. ‘Zo, een beetje energie erin’ riep ik vrolijk, terwijl de 220 volt vonkte en er een zoempje klonk gevolgd door een luide brul. ‘Mooi’ dacht ik ‘Er komt al wat geluid uit’. ‘Hoppa, op het gevoel spelen knul!’ riep ik triomfantelijk en ter motivatie ‘Doe met de basgitaar wat je voelt!!!!’... Vervolgens werd ik 3 uur later wakker met knallende koppijn, een dikke bult op mijn voorhoofd en de basgitaar lag in drie kapotte stukken verspreid naast mij op de grond. 

Conclusie: sommige mensen zijn gewoon erg hardleers... of wellicht hebben we een stapje over-geslagen in het proces van ‘op gevoel vanuit het niets spelen’.... Uiteraard is het hierboven be-schrevene niet echt gebeurd maar gebaseerd op fictie. Het betrof namelijk een gitarist... Ok, ook niet waar...een gitarist zou namelijk nooit op het idee komen om les te nemen, teveel ego. Nee ook niet waar, hop door naar de volgende alinea.

Hier dus, deze volgende alinea. We hadden het over ‘spelen op je gevoel’. En dat ik het daarmee eens ben. Maar dat niet iedereen dat per definitie (direct) kan. En dan moet je niet die mensen afvlammen (of elektrocuteren) maar juist helpen op de weg daar naartoe. En dat het dus egotïstisch (jawels, dat woord bestaat) is wanneer je als talentvolle aanleghebber aan anderen mensen ‘les’ gaat geven met de woorden ‘Tja, eh, gewoon, zo’ (en vervolgens die lick waar je jaren op geoefend hebt voorspeelt, samen met de nonchalante blik waar je nog langer op geoefend hebt voor de spiegel) en dan zegt; ‘ja, gewoon, op je gevoel, weet je wel...’

Heren en dames muzikant 'docenten', zo werkt dat natuurlijk dus niet. En wanneer je verkondigt dat het wel zo werkt, dan heet dat ‘onkunde’. Geef dan gewoon toe dat je toevallig een mazzelaar bent die geluk heeft met aanleg voor talent voor muziek en dat jouw creatieve brein het jouw mogelijk maakt snel dat instrument op te pakken zonder al teveel moeite daarvoor te hoeven doen. Wanneer je daarvan geniet en jezelf niet afvraagt hoe het allemaal werkt en er lekker op los speelt dan is dat prima. Maar ga dan niet bijbeunen in het muziekonderwijs omdat je niet rond kunt komen van het spelen alleen. Want als jouw ‘lesmethode’ inhoudt dat je maar ‘een dotje doet’ op ‘je gevoel’ dan krijg ik vervolgens deze personen na een paar jaar bij mij op les en mag ik eerst de psychologische schade gaan opruimen en zeer waarschijnlijk ook de fout aangeleerde technieken, want ook ‘kijk maar hoe je het speelt, als het goed voelt zal het wel goed zijn’ betekent eigenlijk gewoon dat je geen flauw idee hebt waar je het over hebt of mee bezig bent en je dus vooral veel aanleg hebt voor amateurisme en hobbyisme. 

Zo weet ik helaas uit eigen ervaring dat er mensen zijn die zeggen: ‘Doe maar iets en als het goed voelt zal het wel goed zijn’. Gevolg voor mijzelf: bijna 3 jaar niet kunnen spelen vanwege een peesblessure door een foute speeltechniek die makkelijk voorkomen had kunnen worden als ik daar op gewezen was... Tja, daar zit je dan als post-autodidact met ‘spelen op je gevoel’, met aanleg voor talent, en alles spelen en ontdekken op je gevoel en enorm veel talent voor aanleg op gevoel, maar toen dus wel met een serieuze blessure vanwege het spelen op gevoel wat voorkomen had kunnen worden wanneer de deskundige ook echt kundig zou zijn geweest. 

Gelukkig heb ik het overleefd en speel ik weer als een malle. Op ‘gevoel’ ja, maar dat gevoel is wel ge-bas-eerd op ERVARING. Gevoel en INZICHT. En daar gaan we: Spelen op gevoel - JA! Maar dat gevoel is gefundamenteerd en gevoed door inzicht, kennis, verdieping en vooral ERVARING (bewust en onbewust). En die ervaring heb ik gekregen door nieuwsgierigheid. En toevallig was ik handig. Ik heb een onuitputtelijke levenslange nieuwsgierigheid naar: ‘Wat maakt iets 'groovy'? Wat zijn die parameters? Waarom grooved de een wels en de ander niet? Ik ben op onderzoek uitgegaan. Analyse van zowel grooves als van mijzelf, op zoek naar wat het verschil maakt tussen muziek dat voldoet aan de ‘norm’ muziek maar mij koud laat en muziek die mij wel raakt en mij en heel veel anderen in beweging zet. 

Met de ervaringen uit het verleden die mij deden beseffen dat iets uit kunnen leggen ook een vak apart is, ben ik, gewapend met mijn passie en inzichten, op pad gegaan met twee doelen. - 1) wat maakt iets groovy, dat het je raakt, dat het je in beweging zet? En - 2) hoe kan ik zorgen dat ik WEL een docent kan zijn met echte antwoorden over deze 'abstracte' dingen’. Dit in plaats van de zelf-analyse niet aan durven gaan en maar gewoon ‘floaten’ op je talent. Stel jouw muziekdocent maar eens de vraag ‘Wat maakt iets groovy?’. Of ‘Hoe maak je een riff?’, ‘Hoe maak je een baslijn?’, ‘Hoe improviseer je?’. Wanneer je dan als antwoord krijgt ‘Nou eh…., gewoon, zo..’ -en docent speelt iets voor wat je niet begrijpt- of antwoord met ‘Nou, gewoon op je gevoel man’, wanneer de muzikant die dit op deze manier 'doceert', dan is deze persoon niet (zelf) bewust van de verschillende stappen die hijzelf(m/v) heeft gemaakt (ervan uitgaande dat deze persoon het muziek maken op gevoel kan) en moet je jezelf even serieus afvragen of dat dit dan wel de persoon is om dit dan aan jou uit te leggen en (jou) dus les te geven. Ik heb zelf het antwoord ‘Nou eh gewoon zo’ nooit geaccepteerd.

Doceren (doseren) gaat in eerste instantie over het begrijpen en aan kunnen sturen van een ontwikkelings/ontdekkings/inzicht/leer proces, wat zelfs per individu anders is. Sommige mensen moet je namelijk gebaseerd op HUN gevoel les geven. Dat zijn de mensen met de aanleg en het talent voor deze specifieke leer-curve. Ontdekken door doen en zelf-reflectief kunnen zijn daarin. Maar dat zijn er niet zoveel. Wanneer dan de muziekdocent denkt dat hij dus goed les geeft omdat hij wel resultaat boekt bij sommige studenten, dan maakt hij een beoordelingsfout. Dit type student is namelijk zelf leerzaam en jij bent slechts aangever van materiaal. Je hebt dan te maken met toe-valstreffers wanneer het slechts bij een paar van je studenten werkt. Het begint pas interessant te worden wanneer je juist de ‘anders-lerenden’ (dan je eigen leertype) ook iets aan kunt leren. En uiteraard, geloof mij, je hebt er altijd wel eentje bijzitten die vanwege wat voor reden dan ook, niet aangestuurd kan worden of iets kan leren. Ik doceer en predik dan ook geen droge kennis, maar inzicht door het materiaal zo aan te leveren dat de student (onbewust) de koppeling gaat maken met zijn of haar gevoel...

In het kort (had dat eerder gezegd dan was ik hier gaan lezen): Intuïtief (op je gevoel) spelen moet je (vaak) ook leren. Bij sommige mensen zijn die benodigde banen al meteen aanwezig of erg makkelijk te activeren. Helaas, dat is enkel bij de lucky few. De mensen met aanleg voor talent. Maar wees niet bang, vaak hebben deze personen juist weer hele andere problemen die hen ook weer heel ongelukkig maken. Dus niet bevreesd, iedereen heeft zo zijn lucky en unlucky items. Maar je kunt het mensen aanleren. Bewust aanleren. En dat gaat op een andere manier dan maar blijven herhalen ‘spelen op je gevoel joh!’...dan heb je er nog niet heel veel van begrepen... maar wie weet komt dat nog... en om af te sluiten met een mooie inkopper: er mist een woord in het engelse spreekwoord "Those who can't, teach" dit moet zijn:" Those who can't teach, shouldn't "... (En de reden waarom staat hierboven.)

Tot de volgende!



Lees meer:

<- Terug